Ενδοοικογενειακή Βία: όταν το σπίτι δεν είναι ένα ασφαλές μέρος!

Καθώς η επικαιρότητα δυστυχώς μας φέρνει αντιμέτωπους για άλλη μια φορά μέσα στο 2021 με μια γυναικοκτονία εγείρονται ερωτήματα και σκέψεις στην επιστημονική κοινότητα.

Γιατί υπάρχει αύξηση γυναικοκτονιών μέσα στο 2021 σε σχέση με άλλες χρονιές;
Γιατί υπάρχει αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας;
Υπάρχει περίπτωση ο εγκλεισμός των προηγούμενων μηνών να έχει επιδεινώσει τις ψυχολογικές και ψυχιατρικές δυσκολίες;
Υπάρχει περίπτωση οι αλλαγές στην καθημερινότητα μας να έχουν φέρει νέες προκλήσεις όσον αφορά τις συζυγικές και οικογενειακές σχέσεις;
Και με ποιον τρόπο;

Όλα αυτά και πολλά ακόμα είναι ερωτήματα υπό διερεύνηση…

Όμως ας δούμε παρακάτω κάποιους βασικούς ορισμούς καθώς και κάποια προειδοποιητικά σημάδια ενδοοικογενειακής βίας. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ειδικά για κάποιον που νιώθει ότι βρίσκεται σε μια ευάλωτη θέση, αρχικά να αποκτήσει γνώσεις και πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που λειτουργεί συνήθως η πραγματικότητα της ενδοοικογενειακής βίας!

Η ενδοοικογενειακή βία συνήθως σχετίζεται με την λεκτική, σωματική ή ψυχολογική βία στο πρόσωπο της συζύγου, αν και κάποιες φορές το θύμα μπορεί να είναι και κάποιο άλλο πρόσωπο στο σπίτι.
Συνήθως αυτές οι καταστάσεις παραμένουν κρυφές και σιωπηρές από το θύμα μιας και συμβαίνουν στον ιδιωτικό χώρο, το σπίτι της οικογένειας, το ασφαλές μέρος του ανθρώπου.
Όταν τέτοια περιστατικά είναι επαναλαμβανόμενα οι σχέσεις βρίσκονται υπό διάλυση χωρίς γερά θεμέλια και είναι πολύ πιθανό οι καταστάσεις να γίνονται όλο και πιο εφιαλτικές.

Ελληνίδες σε ποσοστό 80%, ηλικίας μεταξύ 40 και 54 ετών, έγγαμες με παιδιά και απόφοιτες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ήταν οι γυναίκες που αναζήτησαν ψυχολογική και νομική στήριξη, κυρίως για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, από τα συμβουλευτικά κέντρα του ΚΕΘΙ στα οποία απευθύνθηκαν την περίοδο της υποχρεωτικής παραμονής στο σπίτι, λόγω πανδημίας, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Αν βιώνεις μια τέτοια κατάσταση στο σπίτι σου είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως δεν είναι δικό σου λάθος που βρίσκεσαι σε αυτή την θέση. Δεν φταις για αυτό που σου συμβαίνει! Δεν έχεις καμμιά έλλειψη είτε διανοητική, είτε ακαδημαϊκή, οικονομική, σωματική, πνευματική… Είναι κάτι το οποίο μπορεί να συμβεί στον καθένα μας!
Ο θύτης είναι το άτομο που χρειάζεται βοήθεια και θεραπεία και το θύμα το άτομο που χρειάζεται υποστήριξη.

Πολλές φορές τα ίδια τα μέλη της οικογένειας δεν αντιλαμβάνονται ότι τα γεγονότα που συμβαίνουν στο σπίτι είναι ενδοοικογενειακή βία.
Είναι σημαντικό να είναι γνωστές οι αιτίες καθώς και ο ορισμός της οικογενειακής βίας ώστε να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος που δημιουργείται μέσα στην οικογένεια.

Η ενδοοικογενειακή βία ορίζεται ως «βίαιη ή επιθετική συμπεριφορά εντός του σπιτιού, η οποία συνήθως κατευθύνεται σε ένα νυν ή πρώην σύζυγο, σύντροφο ή παιδί». Οποιαδήποτε μορφή σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και συναισθηματικού ελέγχου ή χειραγώγησης μπορεί να χαρακτηριστεί ως ενδοοικογενειακή βία.

Η ενδοοικογενειακή βία είναι "παιχνίδι" ανωτερότητας και άσκησης εξουσίας. Ο θύτης επιβάλλει με κάθε τρόπο την ανωτερότητά του στο θύμα, εξαναγκάζοντάς το σε καταστάσεις χωρίς τη θέληση του. Τις περισσότερες φορές έπειτα από το γεγονός βίας ο θύτης εμφανίζεται μετανιωμένος, απολογείται και ζητάει συγγνώμη, αιτιολογώντας τη συμπεριφορά του. Και ακριβώς εκείνη η στιγμή που φαινομενικά αλλάζει και το θύμα τον δέχεται πίσω, τότε είναι και η κρίσιμη στιγμή!!!
Διότι ο βίαιος χαρακτήρας του θύτη θα επιστρέψει ακόμα πιο δυναμικά!!!

Το προφίλ του άνδρα-θύτη

Χαμηλή αυτοεκτίμηση:
Πιστεύουν ότι μέσα από τη βίαιη συμπεριφορά τους και τον αυταρχισμό τους μπορούν να αποδείξουν ότι αξίζουν.
Συχνά χρησιμοποιούν το βίαιο σεξ ως μέσο για να αυξήσουν την αυτοεκτίμησή τους και τον ανδρισμό τους.
Έχουν κτητική συμπεριφορά, δημιουργούν σκηνές παθολογικής ζήλιας και πολλοί παρουσιάζουν διπλή προσωπικότητα.
Κάποιοι έχουν υπάρξει θύματα ή μάρτυρες σκηνών βίας στην πατρική τους οικογένεια.

Παραδοσιακές αντιλήψεις γύρω από το ρόλο τους:
Πιστεύουν στην υπεροχή των ανδρών και στον παραδοσιακό τους ρόλο μέσα στην οικογένεια.
Έλλειψη αυτοελέγχου και επίγνωσης των πράξεων τους και προβολή της ευθύνης σε άλλους.
Δεν παραδέχονται ότι η συμπεριφορά τους είναι βίαιη, δεν εκτιμούν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η πράξη τους στο θύμα ή στα άλλα μέλη της οικογένειας. Δικαιολογούν τον εαυτό τους για τη συμπεριφορά τους, προβάλλοντας άλλους, εξωγενείς παράγοντες, όπως οικονομικά προβλήματα, αλκοόλ, την προκλητική συμπεριφορά της συζύγου.

Τα προειδοποιητικά σημάδια της ενδοοικογενειακής κακοποίησης μπορεί να μην είναι πάντα εμφανή, όπως για παράδειγμα ένα τραυματισμένο σημείο στο σώμα. Μπορεί το άτομο που βιώνει την κακοποίηση να αισθάνεται συμπτώματα κατάθλιψης, να έχει αυπνίες ή εφιάλτες, να έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση, να δυσκολεύεται να λάβει αποφάσεις ή να δυσκολεύεται να κρίνει να κάτι είναι «σωστό ή λάθος».

Κάποιες ενδείξεις ότι βιώνετε βία μέσα στον σπίτι σας μπορεί να είναι να κάποιο μέλος της οικογένειας σας σας απειλεί για την σωματική σας ακεραιότητα, σας στερεί βασικές ανάγκες όπως είναι ο ρουχισμός, η τροφή ή η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σας εγκαταλείπει σε κάποιο μέρος που δεν είναι οικείο για εσάς, σας επιτίθεται με σωματική βία, σας αναγκάζει να συνευρεθείτε σεξουαλικά ενώ εσείς δεν το επιθυμείτε, περιορίζει την επικοινωνία σας με φίλους και συγγενείς.

Η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να προκαλέσει σημαντικά θέματα ψυχικής υγείας και τραυματισμό της ψυχοσύνθεσης του ατόμου, αλλά και άνθρωποι που έχουν κάποια ψυχική διαταραχή είναι πιο πιθανό να γίνουν θύματα τέτοιου είδους κακοποίησης. Είναι σημαντικό να αντιληφθείτε πως δεν είστε μόνοι σας σε αυτό και δεν φταίτε εσείς για αυτό!

Πολύ συχνά το άτομο που βιώνει και δέχεται την ενδοοικογενειακή βία τείνει να απομονώνεται και να μην συζητά για αυτό που του συμβαίνει, αν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε είναι θύμα κακοποιητικής συμπεριφοράς κάντε το βήμα να επικοινωνήσετε είτε με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, είτε καλέστε σε κάποιο από τα τηλέφωνα που παρατίθεται στο άρθρο.

Μιλήστε, η φωνή σας έχει αξία!
Η φωνή σας έχει δύναμη!
Η φωνή σας σώζει ζωές!
Μιλήστε!!!

15900 – Τηλεφωνική γραμμή SOS – Βία Κατά Των Γυναικών (womensos.gr)
ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ - Πανελλαδική Οργάνωση Γυναικών "Παναθηναϊκή" (panathinaikinm.gr)

ΓΡΑΜΜΗ ΕΛΠΙΔΑΣ 801 11 16000 - Kakopoiisi.gr

Τηλεφωνική γραμμή SOS - Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (isotita.gr)

Αρτινοπούλου, Β. (2020). Γυναικοκτονίες: Εννοιολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα. Στο Γ. Πετράκη (επιμ.), Γυναικοκτονίες. Διαπιστώσεις, ερωτήματα και ερωτηματικά. Αθήνα: Gutenberg

Βαγενά, Σ. (2020). Ποιος είναι ο ρόλος λοιπόν της ελληνικής αστυνομίας στο θέμα των γυναικοκτονιών; Στο Γ. Πετράκη (επιμ.), Γυναικοκτονίες. Διαπιστώσεις, ερωτήματα και ερωτηματικά. Αθήνα: Gutenberg

Βουγιούκα, Α. (2020). Γυναικοκτονίες: Διεθνής εμπειρία, πολιτικές διαστάσεις και ο μετασχηματισμός της σιωπής σε λόγο και δράση. Στο Γ. Πετράκη (επιμ.), Γυναικοκτονίες. Διαπιστώσεις, ερωτήματα και ερωτηματικά. Αθήνα: Gutenberg